Stowarzyszenie

Klub Miłośników Dawnych Militariów Polskich

Istnieje od 1965 roku

 

Prawie tydzień miałem możliwość kolejny raz przebywać w Kownie. Oczywiście zwiedziłem Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego (Vytauto Didžiojo karo muziejus).

Oficjalnego otwarcia placówki dokonano w 1936 r. Muzeum prezentuje eksponaty pod kątem historii militarnej Litwy, od czasów prehistorycznych do obecnych, posiada sporą kolekcję różnych rodzajów broni i mundurów. Kilkakrotnie wykonywałem dla tego muzeum rekonstrukcje czapek wojskowych litewskich formacji  różnych epok, które tu m.in. prezentuję. Podczas rozmaitych uroczystości, przed gmachem odbywa się zmiana warty weteranów w historycznych mundurach uzbrojonych w pruskie lance.

      Jacek Jaworski, październik 2021


Wystawa napoleońska w Opinogórze

 

W Muzeum Romantyzmu w Opinogórze k/Ciechanowa trwa wystawa poświęcona Napoleonowi Bonaparte a zorganizowana dla uczczenia dwusetnej rocznicy Jego śmierci i upamiętnienia tego wydarzenia, jakie miało miejsce w dniu 21 maja 1821 roku podczas wygnania Cesarza na wyspę Św. Heleny.

Wystawa nosi nazwę „Drugie oblicze Napoleona”, a to dlatego, że jej tematem jest życie prywatne Napoleona, a nie Jego wyczyny militarne. Dość powiedzieć, że wśród ponad stu ilustracji obrazujących życie Napoleona Bonaparte jest tylko jeden Jego wizerunek w mundurze. „Mały kapral” – jak żołnierze nazywali swojego dowódcę – w surducie i mieszczańskim kapeluszu, to rzeczywiście rzadko spotykany wizerunek.

Wystawę uformowano z pocztówek wybranych z kolekcji Marianny i Macieja Prószyńskich liczącej ponad 4,5 tys. pozycji. Pocztówek gromadzonych przez wiele lat, poszukiwanych w muzeach, antykwariatach i na „pchlich targach” w Polsce i w Europie – od Lizbony do Moskwy.  Przygotowanie wystawy trwało ponad pół roku. Wyboru kart pocztowych z kolekcji dokonał przedstawiciel Muzeum, następnie karty zostały zeskanowane, obrazy powiększone  i  dostosowane do celów wystawowych. W ten sposób uformowano 22 plansze ulokowane na stojakach.

Uroczyste otwarcie wystawy nastąpiło w dniu 14 sierpnia br. poprzedzone  koncertem duetu skrzypcowego i okolicznościowymi wystąpieniami przedstawiciela Muzeum i Macieja Prószyńskiego, który następnie udzielał wyjaśnień zwiedzającym.

Maciej Prószyński przekazał do zbiorów muzealnych unikatową książkę pod tytułem : „Rękopism nadesłany z wyspy S. Heleny niewiadomym sposobem. Przełożony na polskie z francuskiego egzemplarza wydanego w Londynie u P. Murray 1817”. Książkę wydano w Warszawie „w Drukarni Zawadzkiego i Węckiego” w roku 1817. Tę książkę ofiarodawca zakupił w 1972 roku w Antykwariacie Naukowym mieszczącym się wówczas na ul. Świętokrzyskiej.

Wystawę ulokowano w pomieszczeniu przeznaczonym na ekspozycje czasowe w Oranżerii Muzealnej i będzie czynna do 31 grudnia br.  a informują o niej plakat oraz okolicznościowa karta pocztowa przygotowane staraniem Muzeum Romantyzmu.

Maciej Prószyński, październik 2021

 

Z wakacyjnych wędrówek

Upamiętnienie 11. Pułku Ułanów Legionowych

W ciechanowskim Muzeum Szlachty Mazowieckiej obejrzałem wystawę poświęconą pamięci 11 Pułku Ułanów, który w okresie międzywojennym stacjonował w tym mieście. Pułk zapisał chwalebną kartę w wojnie bolszewickiej w latach 1920 i 1921 oraz w wojnie 1939 roku a jego żołnierze w walkach z niemieckim okupantem. Długie lata stacjonowania Pułku w Ciechanowie, żywy udział w życiu miasta, życie towarzyskie owocujące małżeństwami zostawiły na zawsze ślad w historii miasta, które w różnorodny sposób upamiętniło „swoich” żołnierzy.

Wystawę, o której mowa zorganizowano z okazji setnej rocznicy przybycia Pułku do Ciechanowa w 1921 roku. Zgromadzono dużą ilość fotografii, w większości unikatów pochodzących najczęściej z prywatnych zbiorów rodzinnych obywateli Ciechanowa, dokumenty wojskowe, oraz broń białą – szable znajdujące się w uzbrojeniu polskiej kawalerii w okresie międzywojennym. Do obejrzenia kilkanaście modeli broni austro-węgierskiej, francuskiej, niemieckiej, rosyjskiej i oczywiście polskiej.

Wystawa jest interesująca i warta obejrzenia, a Ciechanów leży około 120 km od Warszawy. Przypominam, że także godny obejrzenia w tym mieście jest obiekt fortyfikacyjny – Zamek Książąt Mazowieckich ze skromnymi, ale bardzo interesującymi zbiorami odkryć archeologicznych, w tym broni białej.

A wracając do 11 Pułku Ułanów należy wskazać lokalny periodyk pt. „Klucz do miasta” nr 9, w którym zamieszczono interesujący artykuł pt „Waleczny Kmicic” poświęcony jednemu z dowódców tego pułku mjr. Kmicic-Skrzyńskiemu, późniejszemu generałowi, uczestnikowi kampanii wrześniowej, więźniowi oflagu, zmarłemu na emigracji. A swoją karierę wojskową oficer rozpoczął w patrolu Beliny-Prażmowskiego, poprzedzającego wkroczenie Kadrówki na teren zaboru rosyjskiego. Interesująca postać, godna upamiętnienia. Periodyk jest do nabycia w Muzeum.

W załączeniu folder wystawy poświęconej 11 Pułkowi Ułanów.

 

Okładka periodyku Klucze do miasta i bilet wstępu do Muzeum.

Maciej Prószyński, sierpień 2021 r.    


Pechowa armia – inne spojrzenie na wrzesień 1939

 Wystawa w Piszu

Z okazji 80 rocznicy wybuchu II wojny światowej członek naszego Stowarzyszenia Paweł Lekki wspólnie z Muzeum Ziemi Piskiej zorganizował w tamtejszym muzeum wystawę „Pechowa armia – inne spojrzenie na wrzesień 1939”. Otwarcie wystawy, poprzedził wykład Pawła Lekkiego poświęcony kampanii wrześniowej 1939 roku. Autor poruszył zarówno sprawy geopolityczne, które doprowadziły do wybuchu wojny, główne bitwy toczone przez polskich żołnierzy oraz konsekwencje klęski jaką zakończyły się tamte zmagania. Dużo miejsca poświęcił też modernizacji WP, elementom uzbrojenia i wyposażenia WP tamtego okresu. Na wystawie zgromadzono eksponaty ze zbiorów autora m.in. hełm wz. 31, tornistry wz.33, torbę na maskę przeciwgazową wz. 32, maskę pgaz RSC, bagnety z wytwórni „Perkun” i F.B. Radom, ładownice, lornetkę Kolberga wraz z futerałem, kompas produkcji Jeznackiego i wiele innych pamiątek. Prezentowano także oryginalne zdjęcia z 1939 roku i wspomnienia uczestniczących w walkach oficerów i żołnierzy WP z archiwum autora. Wystawa otwarta była od 31 sierpnia do końca października 2019 roku.

Tu link do strony:

http://www.muzeumziemipiskiej.pl/art,158,wystawa-otwarta-zapraszamy-do-zwiedzania


NASZA  WYSTAWA W NIEMCZECH

Nasz kolega Dariusz Andruszkiewicz jest autorem wystawy związanej z 80 rocznicą wybuchu II wojny światowej. Wystawę zorganizowano w bibliotece miejskiej w Leverkusen. Uroczyste otwarcie miało miejsce w dniu 28.08.2019 i potrwa do 20.09.2019.

Na wystawie przedstawiono wiele fotografii, dokumentów i oryginalnych militariów związanych z wojną 1939 r. Zwiedzający mogli zapoznać się z danymi dotyczącymi strat nie tylko ludzkich, ale także skali zniszczeń i rabunków infrastruktury i kultury.

Wystawa była kilkukrotnie wzmiankowana w miejscowej prasie. Jest to szczególnie cenne, bo to polska wystawa w Niemczech, dla Niemców!

Przykład inicjatywy Naszego Kolegi pokazuje, że mając determinację można wiele osiągnąć i to bez wsparcia rządowych instytucji kultury.

Serdecznie gratulujemy koledze Darkowi tego udanie zrealizowanego pomysłu.

Poniżej kilka fotografii z wystawy (na ostatnim kol. Darek Andruszkiewicz w rozmowie ze zwiedzającym)

  

 


Klub w swojej historii kilkakrotnie organizował okolicznościowe wystawy militariów, które jednoznacznie podkreślały jego kolekcjonerski charakter.

1217_001

Pierwszą wystawę przygotowano wraz z Centralną Biblioteką Wojskową w czerwcu 1967 r. pt. Militaria polskie – Książka – Badania – Zbieractwo. Była ona częścią obchodów 200 lecia założenia pierwszej w Polsce biblioteki wojskowej. Katalog tej wystawy opracowali: dr Wiesław Majewski, mjr mgr Tadeusz Peterson, mgr Kazimierz Zieliński. Katalog odbity został w CBW w 400 egzemplarzach. Stron 34. Wstępem katalog opatrzyli: Zygmunt Bielecki i Stefan Rakowski.

 

1217_003

Wystawa zorganizowana w listopadzie 1978 r. z okazji odzyskania niepodległości w 1918 r. Z wystawy tej pozostał katalog zestawiony przez Grzegorza Krogulca∗.

 

1217_002
Zorganizowana we wrześniu 1979 roku wystawa z okazji 40 rocznicy Września 1939. Z wystawy tej został wydany niezmiernie rzadki dziś katalog. Nakład wynosił 400 numerowanych egzemplarzy. Bardzo ładnie wydana pozycja.

wystawa 1979 12            Część ekspozycji białej broni (fot ze zb. Z. Kucejki)

Po dziesięciu latach z okazji 50 lecia września 1939 w wieży kościoła św. Anny w Warszawie Klub wespół z Działem Militariów Muzeum Archidiecezji Warszawskiej oraz Duszpasterstwem Kawalerii i Artylerii Konnej zorganizował wyjątkową pod względem ilości i jakości eksponatów wystawę. Tym razem pokazano pamiątki związane także z drugim agresorem. Wystawa pod każdym względem imponująca niestety pozostała wyłącznie w ludzkiej pamięci. Należy ubolewać, że wydanie katalogu było poza możliwościami Klubu.

W 1990 roku Klub wraz ze Stowarzyszeniem Miłośników Dawnej Barwy i Broni zorganizował z okazji 70 lecia wojny polsko – bolszewickiej okolicznościową wystawę. Była ona uzupełnieniem XVI sesji naukowej SMDBiB.

W 2014 w Muzeum Ziemi Zawkrzańskiej w Mławie miała miejsce wystawa – O wojnę powszechną za wolność. Szereg eksponatów udostępnili – prezes Klubu Pan Maciej Prószyński i wieloletni członek Krzysztof Szczegłow.

Stałą wystawą powstałą na bazie spuścizny honorowego członka klubu – śp doc. Jacka Kijaka jest zbiór hełmów we wrocławskim Arsenale.

Ostatnią była wystawa zorganizowana w 2015 roku z okazji 50 lecia istnienia Klubu i 100 lecia I wojny światowej na ziemiach polskich. Więcej o tym wydarzeniu w zakładce  – Konferencje i sesje naukowe.

Członkowie klubu kilkakrotnie organizowali wspólne wycieczki do muzeów m.in. do Muzeum Bitwy nad Bzurą, Zamku – Zbrojowni w Liwie.

 

∗ Katalog w formacie pdf. dostępny dla zarejestrowanych członków SKMDMP